01. Dinámicas demográficas actuais (tema bloque 6)

Nesta ligazón tedes a pregunta teórica correspondente ao bloque 7 (A poboación española).

02. Transformacións recentes na estrutura agropecuaria española

Nesta ligazón tedes dispoñíbel a pregunta teórica do bloque 7 (O espazo rural e as actividades do sector primario).

Glosario Bloque 7 (O espazo rural e as actividades do sector primario)

Acuicultura

Conxunto de actividades que, mediante algún tipo de intervención no ciclo biolóxico ou no medio no que habitan os peixes ou plantas permiten controlar a súa reprodución e/ou o seu crecemento. É moi significativa en Galicia, e está restrinxida a un pequeno abano de especies, en función da súa importancia económica e do desenvolvemento dunha tecnoloxía axeitada e limitada especialmente á beiramar ou ás augas continentais.

Agricultura ecolóxica

Sistema para cultivar unha explotación agrícola, baseado na utilización óptima dos recursos naturais e sen empregar produtos químicos de síntese ou organismos xeneticamente modificados (OXMs) -nin como fertilizante nin para combater as pragas-, logrando deste xeito obter alimentos ecolóxicos á vez que se conserva a fertilidade da terra e se respecta o medio.

Denominación de Orixe

Certificación de calidade que se outorga a produtos dun determinado territorio do que toman o seu nome, que asegura certas características comúns que todos teñen que cumprir. Resulta cada vez máis común en produtos agrarios (viños, aceites, carnes, legumes, queixos, doces).

Desagrarización

Concepto que fai referencia á perda de poboación adicada á actividade agraria, así como á perda de importancia da actividade agrícola nun territorio, e o conseguinte debilitamento das institucións sociais vencelladas a esta actividade que organizan diferentes aspectos da vida social. En toda España tense producido este proceso, especialmente desde finais dos anos 70.

Explotación (agraria) intensiva

É aquela explotación agraria que elimina os barbeitos e recorre á produción continua do terreo, estimulada polo emprego de fertilizantes e o regadío artificial. Este tipo de agricultura intensiva obtén unha forte produtividade, sobre terreos moitas veces de extensión reducida. É moi habitual no litoral mediterráneo, especializado na horticultura.

Política Pesqueira Comunitaria (PPC)

Política europea que vai encamiñada a unha explotación substentábel do medio mariño e dos seus recursos e a fomentar a cría de especies polo sistema da acuicultura, así como a negociar acordos con países non comunitarios para poder pescar nos seus caladoiros.

Silvicultura

Actividade que trata do cultivo de montes e bosques. A práctica máis habitual da silvicultura é o aproveitamento forestal de espazos destinados á produción de madeiras, leña ou resinas, pero que tamén poden ter un efecto positivo na protección de cuncas hidrográficas, a conservación de hábitats naturais -susceptíbeis de integrarse en parques naturais protexidos- e o desenvolvemento de espazos recreativos.

Transxénicos

Plantas modificadas xeneticamente, é dicir, sometidas a unha alteración dos seus xenes procedentes doutros organismos para dotalas de certas propiedades: resistencia ás malas herbas e a certas pragas, maior rendementos, etc.

Glosario Bloque 6 (A poboación española)

Poboación Activa

É aquel sector da poboación que se atopa en idade apta para traballar (16-65 anos). Se está empregada denomínase poboación activa ocupada; se está en paro poboación activa desocupada ou desempregada.

Esperanza de Vida

É o cálculo de número de anos que un individuo pode agardar vivir, ben no momento de nacer ou cando atinxe unha determinada idade, sempre que os niveis de mortalidade permanezan constantes. En España, en 2017, a esperanza de vida media era de 83 anos (85,6 para as mulleres e 80,3 para os homes).

Réxime Demográfico

Período correspondente ao modelo de transición demográfica cunhas determinadas características canto á natalidade, á mortalidade e ao crecemento natural ou vexetativo. Distínguense: 1) o antigo réxime demográfico, con altas taxas de natalidade e mortalidade e crecemento vexetativo escaso; 2) o réxime demográfico moderno, con taxas de natalidade e mortalidade moi baixas.

Censo de Poboación

É un documento no que se reconta a poboación dun país nun momento determinado, achéganos información sobre o volume de poboación dun lugar, a súa composición por sexo e por idades, estado civil, tamaño das familias, nivel de estudos, renda, etc.

Crecemento Vexetativo 

O crecemento vexetativo ou crecemento natural dunha poboación é a diferenza entre o número de nacementos e o número de defuncións nunha poboación durante un período de tempo determinado. Se o número de nacementos nun ano é superior ao número de defuncións o crecemento vexetativo ou natural é positivo. En cambio, cando o número de nacementos é inferior ao de defuncións pode falarse de crecemento vexetativo ou natural negativo. En España é dun 0,04‰ (2017) e en Galiza dun

Taxa de Fecundidade

A taxa de fecundidade xeral pon en relación o número de nacidos vivos nun ano determinado co número de mulleres en idade de procrear, isto é, entre os 15 e os 49 anos.

Transición demográfica

É un modelo que describe os cambios demográficos acontecidos ao longo do tempo nos países desenvolvidos: transición desde unha situación de altas taxas de natalidade e mortalidade a outra caracterizada por un descenso delas, pasando pola fase intermedia, de descenso da mortalidade antes que a natalidade, permitindo un rápido crecemento demográfico.

Padrón municipal

Rexistro que leva a cabo cada concello sobre a poboación que vive no seu municipio. Contén tamén información sobre as características da poboación, aínda que algo menos detallada cá do censo. A súa principal vantaxe é a de tratarse dun rexistro vivo, dinámico, xa que cando unha persoa se traslada a vivir a outro municipio, ten a obriga legal de empadroarse nel. De aí que sexa denominado padrón continuo de poboación. Isto quere dicir que en calquera momento se pode coñecer a poboación dun municipio, así como as súas principais características, polo que é un dato de vital importancia para os concellos, xa que reciben máis ou menos financiamento en función da poboación que teñan.